آیات جهاد و شهادت؛ سوره بقره؛ آیه 216

آیه ۲۱۶ سوره بقره:

كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَكُمْ وَعَسَى‏ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَعَسَى‏ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئاً وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ‏ .

ترجمه:
جهاد بر شما مقرّر شد، در حالى كه براى شما ناخوشایند است و چه بسا چیزى را ناخوش دارید، در حالى كه خیر شما در آن است و چه بسا چیزى را دوست دارید، در حالى كه ضرر و شرّ شما در آن است. و خداوند (صلاح شما را) مى‌داند و شما نمى‌دانید.

نکات:

۱٫ وجوب جهاد بر مسلمانان، حکمى ثابت و همیشگى (کتب علیکم القتال) «کُتب» یعنى ثبت و استقرّ.

۲- جنگ و جهاد، امرى خیر براى مؤمنان، على رغم ظاهر ناخوشایند آن (کتب علیکم القتال و هو کره لکم و عسى ان تکرهوا شیئاً و هو خیر لکم)

۳- خوشایندى و ناخوشایندى انسان، ملاک خیر و شر نیست. (و عسى ان تکرهوا شیئاً و هو خیر لکم)

۴- خوشایندى و ناخوشایندى انسان، نباید مانع انجام یا ترک احکام الهى شود. (کتب علیکم القتال و هو کره لکم و عسى ان تکرهوا شیئاً و هو خیر لکم و عسى ان)

۵- مصالح و مفاسد واقعى، ملاک جعل احکام الهى (و عسى ان تکرهوا شیئاً و هو خیر لکم … و عسى … و هو شر لکم)

۶- تجلى رحمت و رأفت الهى، در چگونگى بیان احکام (کتب علیکم القتال و هو کره لکم و عسى ان تکرهوا) بیان مصلحت واقعى حکم جهاد، على رغم ظاهر ناخوشایند آن، و توجیه مؤمنان به آنچه خیر واقعى آنان در آن است، حاکى از رحمت و رأفت الهى به مکلّفین، حتى در چگونگى بیان احکام است.

۷- نقش بیان حکمت و فلسفه حکم، در تسهیل عمل به آن (کتب علیکم القتال … و عسى ان تکرهوا) هدف از بیان حکمت و فلسفه قِتال، متعاقب تشریع آن، تسهیل تکلیف بر مکلّفین است.

۸- لزوم تسلیم و تعبّد در برابر احکام الهى (کتب علیکم القتال … و اللّه یعلم و انتم لا تعلمون)

۹- محدودیّت آگاهى انسان، نسبت به کلیّه مصالح و مفاسد احکام و خیر و شر امور (و انتم لا تعلمون)

۱۰- انسان بدون هدایت الهى، در تشخیص مصالح و مفاسد خویش دچار اشتباه مى شود. (کتب علیکم القتال و هو کره لکم … و انتم لا تعلمون)

۱۱- توجّه انسان به جهل خود و علم خداوند، زمینه پذیرش احکام الهى (و اللّه یعلم و انتم لا تعلمون)